Jaargangen

Het Patronaat, Bergen op Zoom

Projectomschrijving

Het Patronaat in Bergen op Zoom is oorspronkelijk gebouwd in 1917 als Neo-Romaanse noodkerk, naar een ontwerp van architect Jac van Gils. De noodkerk was bijzonder open en licht. Vanaf 1930 diende het gebouw, volgens plan, als patronaat. In 1976 werd het aangekocht door de gemeente en  verbouwd tot wijkcentrum, maar tussen 2012 en 2022 stond het leeg. Tót Koen Oosterwaal er binnen stapte: ‘Ik zocht een broedplaats voor creatieve ondernemers, maar ook een ontmoetingsplaats in de wijk’.

Architect Aerlant Cloïn: ‘Er zat een bijzondere uitdaging in de ontwerp-opgave. We wilden de hoge en lichte kerkruimte opnieuw voelbaar maken, terwijl die juist verloren was gegaan in haar tweede en derde leven als wijkhuis en verenigingsgebouw. In die periode was er namelijk een verdiepingsvloer gemaakt in het middenschip, waardoor de hoge middenruimte werd ontkend en het daglicht door de hooggelegen boogvensters niet langer kon doordringen tot de centrale ruimte op de begane grond.’

‘Eigenlijk wilden we die tussenvloer dus weghalen, maar dat stond loodrecht op de wens, de economische noodzaak, om een behoorlijk aantal verhuurbare ruimtes te maken en voldoende vloeroppervlak te realiseren. De zijbeuken waren te hoog als individuele werkruimte, maar te laag voor twee verdiepingen. De oplossing was zo’n beetje het ei van Columbus: we hebben toch twee kantoorlagen in de zijbeuken kunnen passen door eerst de begane grondvloer zo’n 40cm te verlagen. Het weghalen van de randen van de tussenvloer leverde veel ruimtelijke kwaliteit en daglicht op. Het midden van dit vloerveld zat minder in de weg en kon worden gehandhaafd. In een ovale vorm hebben we die dan ook laten liggen. En door die in de derde dimensie te brengen ontstond ook letterlijk het ei.’